२१ जून रोजी दरवर्षी साजरा केला जाणारा ‘आंतरराष्ट्रीय योग दिन’ हा एक जागतिक आरोग्य आणि आत्मशांतीचा सण मानला जातो. २०१४ मध्ये संयुक्त राष्ट्र महासभेने भारताच्या प्रस्तावाला मान्यता देत या दिवसाला आंतरराष्ट्रीय स्तरावर महत्त्व दिले. तेव्हापासून जगभरातील अनेक देशांमध्ये योग दिन साजरा केला जातो.
२०२५ चा आंतरराष्ट्रीय योग दिन:
यंदाच्या योग दिनाची थीम “Yoga for Self and Society” म्हणजेच “स्वतःसाठी आणि समाजासाठी योग” ही असून, मानसिक शांतता, शारीरिक स्वास्थ्य आणि सामाजिक सामंजस्य यावर विशेष भर दिला जात आहे.
योगाचा इतिहास आणि त्याचा आंतरराष्ट्रीय प्रवास
योग ही भारतातील हजारो वर्षांची परंपरा आहे. पतंजली ऋषींच्या “योगसूत्रां”पासून सुरुवात झालेली ही क्रिया आज वैद्यकीय आणि मानसिक आरोग्य व्यवस्थेमध्ये महत्त्वाचा भाग ठरत आहे. योग म्हणजे फक्त आसने नव्हे, तर शरीर, मन आणि आत्म्याची एकरूपता घडवण्याची एक प्रक्रिया आहे.
२०१४ साली पंतप्रधान नरेंद्र मोदी यांनी संयुक्त राष्ट्रांमध्ये योग दिन साजरा करण्याची कल्पना मांडली आणि त्यास १७७ देशांनी पाठिंबा दिला. हा योग दिन जागतिक आरोग्यदिनींच्या यादीत सामील झाला.
योगाचे फायदे:
शारीरिक स्वास्थ्य:
योग शरीराच्या लवचिकतेसाठी, स्नायूंना बळकट करण्यासाठी आणि रोगप्रतिकारक शक्ती वाढवण्यासाठी मदत करतो.
मानसिक आरोग्य:
ध्यान, प्राणायाम आणि योगसाधना मनःशांती मिळवण्यास, तणाव दूर करण्यास आणि आत्मविश्वास वाढवण्यास उपयुक्त ठरते.
सामाजिक सामंजस्य:
सामूहिक योग सत्रांमुळे सामाजिक एकोप्याला चालना मिळते.
आजारांचे नियंत्रण:
मधुमेह, उच्च रक्तदाब, अस्थमा आणि अन्य जीवनशैलीजन्य रोगांवर योग प्रभावी ठरतो, असे अनेक शास्त्रीय अभ्यासांनी सिद्ध केले आहे.
२०२५ मध्ये विविध ठिकाणी साजरे होणारे उपक्रम:
दिल्ली: राजपथवर केंद्रीय आरोग्य मंत्रालय आणि आयुष मंत्रालयातर्फे भव्य योग सत्राचे आयोजन.
नाशिक, पुणे, मुंबई: शाळा, कॉलेज, कार्यालयांमध्ये सामूहिक योगाचे आयोजन.
जगभरात: न्यूयॉर्कच्या युनायटेड नेशन्स मुख्यालयापासून ते पॅरिसच्या आयफेल टॉवरपर्यंत अनेक ठिकाणी योग सत्र.
डिजिटल युगातील योगाचा प्रसार:
कोविड काळानंतर ऑनलाईन योग सत्रांना अधिक महत्त्व प्राप्त झाले आहे. २०२५ मध्येही अनेक नामवंत योगगुरु YouTube, Zoom आणि सोशल मीडियाच्या माध्यमातून जगभरातील लोकांशी जोडले जाणार आहेत.
योग हा केवळ एक व्यायाम नव्हे, तर जीवन जगण्याची एक शैली आहे. आंतरराष्ट्रीय योग दिन हा दिवस आपल्याला या शाश्वत भारतीय ज्ञानाचा सन्मान करण्याची संधी देतो. आपण सर्वांनी या दिनी योगाचा अंगीकार करून स्वतःचं आणि समाजाचं आरोग्य सुधारण्याचा संकल्प केला पाहिजे.
🧘 योग म्हणजे आत्मशांती, आरोग्य आणि संतुलित जीवन. २१ जूनला आपण सारे मिळून या विश्वयोग दिनाचा साक्षात्कार करूया!
