मुंबई – भारतीय रिझर्व्ह बँकेने २ सहस्र रुपयांच्‍या नोटा बंद करण्‍याचा निर्णय घेतला आहे. सध्‍या चलनात असलेल्‍या २ सहस्र रुपयांच्‍या नोटा ३० सप्‍टेंबरपर्यंत वापरता येणार आहेत.
त्‍यापूर्वी त्या बँकेत जमा करून दुसर्‍या नोटा घ्‍या, असे आवाहनही रिझर्व्ह बँकेने केले आहे. २ सहस्र रुपयांच्‍या नोटा केंद्र सरकारने नोटबंदीच्‍या वेळी छापल्‍या होत्‍या.
RBI कायदा, 1934 च्या कलम 24(1) अंतर्गत नोव्हेंबर 2016 मध्ये ₹2000 मूल्याची बँक नोट सादर करण्यात आली होती, प्रामुख्याने सर्व ₹500 आणि ₹1000 च्या बॅंक नोटांची कायदेशीर निविदा स्थिती काढून घेतल्यानंतर अर्थव्यवस्थेच्या चलनाची गरज जलदगतीने पूर्ण करण्यासाठी त्या वेळी चलनात. इतर मूल्यांच्या नोटा पुरेशा प्रमाणात उपलब्ध झाल्यानंतर ₹2000 च्या नोटा सादर करण्याचे उद्दिष्ट पूर्ण झाले. त्यामुळे 2018-19 मध्ये ₹2000 च्या नोटांची छपाई बंद करण्यात आली होती.
कामकाजाची सोय सुनिश्चित करण्यासाठी आणि बँक शाखांच्या नियमित कामकाजात व्यत्यय येऊ नये म्हणून, 23 मे 2023 पासून कोणत्याही बँकेत एकावेळी ₹2000/- च्या मर्यादेपर्यंत ₹2000 च्या नोटा इतर मूल्यांच्या बॅंक नोटांमध्ये बदलल्या जाऊ शकतात. सर्व बँकांनी 30 सप्टेंबर 2023 पर्यंत ₹ 2000 च्या नोटांसाठी ठेव आणि/किंवा विनिमय सुविधा उपलब्ध करून द्यावी. बँकांना स्वतंत्र मार्गदर्शक तत्त्वे जारी करण्यात आली आहेत.
एकावेळी ₹20,000/- च्या मर्यादेपर्यंत ₹2000 च्या नोटा बदलण्याची सुविधा देखील 23 मे 2023 पासून RBI च्या 19 प्रादेशिक कार्यालयांमध्ये (ROs) ज्यांना 23 मे 2023 पासून जारी केले जाईल.
भारतीय रिझर्व्ह बँकेने बँकांना तात्काळ प्रभावाने ₹2000 मूल्याच्या नोटा जारी करणे थांबवण्याचा सल्ला दिला आहे.
